Stowarzyszenie Bractwo Brygowe

Czym jest The Tall Ships' Races?

The Tall Ships' Races, popularnie nazywane Operacją Żagiel (ang. Operation Sail, Op-Sail), to międzynarodowe regaty i zlot żaglowców, a przede wszystkim - wielkie święto żeglarstwa o bogatej, wieloletniej tradycji, cieszące się każdego roku ogromnym zainteresowaniem żeglarzy, publiczności i mediów z całego Świata.

Nieoficjalnie za pierwszą Operację Żagiel uważa się zlot około 20-tu żaglowców, jaki zorganizowano w 1938 roku w Sztokholmie z inicjatywy kapitana Arnolda Schumburga. Niestety, w kolejnych latach, gdy Europę i świat spowiły mroki II Wojny Światowej, idea ta nie była kontynuowana.

Pomysł odrodził się w 1953 roku. Emerytowany londyński notariusz Bernard Morgan marzył wówczas o Bractwie Morza - wspólnocie, którą tworzyłaby młodzież z całego świata poprzez przyjacielską żeglarską rywalizację. Wierzył, że taki ruch mógłby wspaniale upamiętnić kończąca się epokę "wielkich żagli" i przynajmniej w części ocalić piękno "białych ptaków oceanu", systematycznie wypieranych ze szlaków handlowych przez statki parowe. Morgan znalazł sprzymierzeńca w dr Pedro Theotónio Pereira, który był ambasadorem Portugalii w Zjednoczonym Królestwie. Pereira wyobraził sobie, że wyścig żaglowców dobrze wpłynie na wzajemne relacje i porozumienie młodzieży z różnych krajów. Im więcej obaj panowie o tym rozmawiali, tym więcej przychylnych słuchaczy gromadzili wokół siebie. Wśród nich znalazł się także książę Edynburga, który został honorowym patronem pierwszych regat, rozegranych w 1956 roku na trasie z angielskiego Torbay do Lizbony. Ścigało się wówczas 21 żaglowców z 10 krajów. Niektóre z nich pływają do dzisiaj.

Pierwsze regaty (pierwotnie planowane jako wydarzenie jednorazowe) okazały się wielkim sukcesem, dobrze ocenionym przez prasę w wielu krajach. Doprowadziło to do przekształcenia komitetu organizacyjnego w The Sail Training Association (STA) - brytyjskie Stowarzyszenie Szkolenia pod Żaglami - i powtórzenia regat w roku 1958 i dalej co dwa lata, a od 1964 roku corocznie, aż do dzisiaj.

Sail training

Tak narodziła się idea "sail training" - edukacji młodych ludzi na pokładach statków żaglowych, a także organizacji regat i zlotów, dzięki którym jungowie ciężką pracą na pokładzie mogą kształtować swoje charaktery, siłę fizyczną i wytrzymałość psychiczną. Morze nie toleruje słabeuszy - uczy jednocześnie odwagi i pokory wobec żywiołu, a nade wszystko rozsądku w podejmowaniu wyzwań i ocenie ryzyka. "Sail training" to szkoła odpowiedzialności za siebie i za resztę załogi, a także szacunku dla odmiennych kultur i innych ludzi, bo tak jak na morzu tylko przyjaźń i wzajemne zaufanie pozwalają przetrwać załodze, tak dla całej ludzkości tylko ta droga jest warunkiem dalszego istnienia.

W 1972 roku sponsorem imprezy został producent szkockiej whisky z wizerunkiem żaglowca Cutty Sark - najpiękniejszego i najszybszego klipra herbacianego XIX w. Od tego czasu zaczęto używać nazwy The Cutty Sark Tall Ships' Races.

Od wiosny 2002 r. organizację regat i zlotów, wraz z ich ideą "sail training", tradycją i formułą, przejęło od Sail Training Association nowe stowarzyszenie - Sail Training International (STI).

W 2003 roku, po 30 latach, zakończyła się współpraca sponsorska z producentem whisky i po raz ostatni regaty wielkich żaglowców nosiły nazwę The Cutty Sark Tall Ships' Races oraz logo z sylwetką sławnego klipra.

Od 2004 roku regaty i zloty odbywają się pod nazwą The Tall Ships' Races, a nowe logo każdego roku wraz z organizatorami (STI) tworzą miasta będące gospodarzami kolejnych etapów regat.

Operacja Żagiel dziś

Operacja Żagiel to wielkie spotkanie żeglarzy przyciągające co roku blisko 100 żaglowców wypełnionych przede wszystkim młodzieżą, bo przepisy wymagają, aby co najmniej połowa załogi była w wieku 15 - 25 lat. The Tall Ships' Races odbywają się każdego lata na wodach Europy - od Bałtyku po Morze Śródziemne. Zazwyczaj łączą 4 porty. Między portami 1 i 2 oraz 3 i 4 odbywają się wyścigi, natomiast pomiędzy wyścigami, z portu 2 do portu 3 jest tzw. rejs towarzyski, na czas którego często mieszają się załogi poszczególnych żaglowców. Podczas Operacji Żagiel otwierają się dla międzynarodowej braci odwiedzane miasta, a sportowe zmagania, marynarskie gry i zabawy, biesiady w pubach i na ulicach przyciągają także miejscowe społeczności. Oraz licznych turystów, którzy specjalnie przyjeżdżają na zloty, doceniając wyjątkową okazję poznania tradycji, poczucia klimatu pracy i życia na dawnych i współcześnie budowanych żaglowcach. Szczególnie wielkim zainteresowanie cieszą się uroczyste obchody finału The Tall Ships' Races, podczas którego - oprócz bogatego programu towarzyskiego, sportowego i kulturalnego - odbywają się międzynarodowe konferencje, a przede wszystkim ma miejsce wręczenie nagród za udział w regatach. Gospodarzem finału każdego roku jest inny kraj i miasto.

W ubiegłorocznej 50 - tej edycji The Tall Ships' Races 2006 udział wzięło:

  • 85 żaglowców z 21 krajów, w tym 23 klasy A (największe), 13 klasy B, 24 klasy C i 25 klasy D;
  • 6337 załogantów z 49 krajów, w tym około 4000 młodych ludzi poniżej 25 roku życia;
  • Około 600 wolontariuszy reprezentujących porty, które dawniej i obecnie były gospodarzami regat i wspierających imprezę organizacyjne;
  • 1002 reprezentacje różnych mediów z 12 krajów, które relacjonowały przebieg regat i imprez towarzyszących dla lokalnej, narodowej i międzynarodowej prasy, radia i telewizji;
  • Około 4 milionów gości i turystów odwiedzających porty na trasie regat;

Żaglowce biorące udział w regatach nagradzane są za sukces w sportowej rywalizacji - i tu przede wszystkim liczy się szybkość, jak w każdym wyścigu. Sędziowska klasyfikacja uwzględnia podział żaglowców na 4 grupy wg długości kadłuba (A - wielkie żaglowce, B - mniejsze żaglowce, C - jednostki bez spinakera, D - jednostki ze spinakerem). Jednak najważniejszym trofeum The Tall Ships' Races jest nagroda za "tworzenie klimatu dla międzynarodowego porozumienia", przyznawana załodze jednego z żaglowców w demokratycznym i tajnym, najbardziej obiektywnym głosowaniu kapitanów wszystkich pozostałych załóg.

Polska na The Tall Ships' Races

Udział Polski w Operacji Żagiel rozpoczął się w 1972 roku zwycięstwem Daru Pomorza - wówczas flagowej fregaty Akademii Morskiej w Gdyni. Dwa lata później, pierwszy raz w historii, gospodarzem finału regat i zlotu żaglowców została Polska, a w niej Gdynia - macierzysty port Daru. Dar Pomorza zwyciężył raz jeszcze w 1980, a Polska ponownie była gospodarzem regat w 1992. Najwyższe trofeum regat przyznawane za "tworzenie klimatu dla międzynarodowego porozumienia", zdobyły polskie żaglowce: ORP Iskra w 1989 roku i dziesięć lat później Pogoria. W latach 1994 i 2001 najszybszym wśród największych okazał się Dar Młodzieży - następca emerytowanego już obecnie Daru Pomorza. Polska gościła jeszcze dwukrotnie armadę startującą w The Cutty Sark Tall Ships' Races - w roku 2000 w Gdańsku i 2003 w Gdyni.

The Tall Ships' Races 2007

W tym roku The Tall Ships' Races (Operacja Żagiel) odbędzie się na Bałtyku w terminie 5 lipca - 7 sierpnia, z wielkim finałem i zlotem żaglowców w Szczecinie w dniach 4 - 7 sierpnia. Dla Polski i Szczecina to wielki zaszczyt i odpowiedzialność. Przygotowania do tej imprezy trwają już od kilkunastu miesięcy, angażując władze miasta, wiele instytucji, wolontariuszy, sponsorów i media.

Organizatorzy regat (Sail Training International) przewidzieli trzy etapy imprezy:

  • wyścig na trasie Arhus w Danii - Kotka w Finlandii (10 dni)
  • tzw. rejs towarzyski na trasie Kotka - Sztokholm (6 dni)
  • wyścig na trasie Sztokholm - Szczecin (5 dni)

Pomiędzy etapami w każdym z portów przewidziane są 3-dniowe uroczyste postoje żaglowców oraz szereg imprez towarzyszących - żeglarskich jarmarków, zawodów sportowych, koncertów, pokazów filmowych, spotkań, wycieczek, itp. Wszystkie żaglowce udostępnione będą w tym czasie dla zwiedzających. Szczególnie dużo atrakcji czeka na uczestników wielkiego finału The Tall Ships' Races 2007 w Szczecinie.

Patronat honorowy nad regatami The Tall Ships' Races 2007 objęli: Król Hiszpanii Juan Carlos oraz Prezydent Francjii Jacques Chirac, natomiast honorowymi patronami zlotu żaglowców będą: Prezydent Finlandii, Pani Tarja Halonen, następca tronu duńskiego Książę Frederik oraz Prezydent RP, Pan Lech Kaczyński.

Obchodom The Tall Ships' Races 2007 w Szczecinie towarzyszyła będzie konferencja pod hasłem "Hearts of Darkness: Melville and Conrad in the Space of World Literature and Culture" poświęcona twórczości wielkich pisarzy i marynistów: Hermana Melville' a i Josepha Conrada - Korzeniowskiego. Będzie to doniosłe międzynarodowe wydarzenie realizowane pod egidą The Melville Society (USA), The Joseph Conrad Society (UK, USA) i Polskiego Towarzystwa Conradowskiego.

Bractwo Brygowe oraz studenci Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej pragną uczestniczyć w The Tall Ships' Races 2007 jako załoga znakomitego polskiego żaglowca - STS Fryderyk Chopin, którego portem macierzystym jest właśnie Szczecin.

>> powrót do regat